رفتار امامان با کودکان

- صحبت با بچه‌ها

نقل است که رسول خدا نماز می خواند ، امام حسین(ع) که کودکی خردسال بود به گردن حضرت آویزان شد. حضرت بدون اینکه تندی کند بچه را با خود بلند کرد و نگاه داشت تا نمازش به پایان رسید. در خاطرة دیگری می خوانیم که پیامبر (ص) امام حسن (ع) را بغل کرده بود و او را به مسجد آورد  تا نماز بخواند. وقتی به سجده رفته مردم دیدند حضرت سجده اش را طول داد نمازش که به پایان رسید مردم پرسیدند آیا فرشته وحی در سجده نازل شده بد؟ حضرت فرمودند : خیر فرزندم حسن بر روی کمرم سوار شده بود نخواستم باز او بهم بخورد.

30- ارفاق

            در آغاز اسلام مسلمانان 5 نماز را در پنج وقت می خواندند اما رسول خدا اجازه دادند در سفر و یا غیر سفر نمازهای ظهر و عصر را با هم و غرب و عشا را باهم بخوانند. در حدیث می خوانیم امام سجاد (ع) دستور می داد که بچه ها نماز مغرب و عشا را پشت سرهم بخوانند و می فرمود ، این بهتر است از اینکه نماز نخواند ، بخوابند . ( نماز در خانواده ، تاج لنگرودی ص 68)

31- زنگ خطر

            قرآن کریم در سوره مریم پس از گزارش دعوت پیامبران و دستاورد آنان آیندگان را به خطری هشدار می دهد و آن اینکه بعد از نسل اول که به دعوت پیامبران لبیک گفتند و شیرینی میوه معنوت و خدا پرست را چشیدند نسلهایی آمدند که نمازا را تباه کردند و به دنبال شهوات رانی و هوسبازی رفتند و اینها به زودی کیفر گمراهی را خواهند دید  مردمانی که وقتی آیات خدای مهربان را می شنیدند به سجده افتاده گریه می کردند  به مردمی بی تفاوت و منحرف تبدیل شدند و ناصالحان ( خَلَف) به جای صالحان نشستند (خَلف) و مسیر رشد متوقف شد مخلف من بعهدم خلف اضاعد الصلوة و ابقوا الشهوات فسوف یلقون غیاً (سوره مریم )  هشدارهای قرآن نشانه مهر خداوند به بندگان خویش است خداوند دوست ندارد زحمات والدین تباه شد، و نسلی هوسران وارث خداپرستان شود.

ضمناً از این آیه فهمیده می شود که بین اقامه نماز رسلات معنوی از طرفی و بین ضایع شدن نماز و گناه و شهوات رابطه معنا داری وجود دارد.

31- به جوان عبادت کننده مباهات کنید

            خانواده های مسلمان باید به داشتن جوانان اصل نماز و دعاو راز و نیاز به خود ببالند واین احساس را در برابر وجدانهای خود اظهار کنند رسول خدا فرمود : خداوند به جوانی که بهنگام نماز وضو گرفته اذان می گوید و به نماز می ایستد مباهات می کند و به فرشتگان می فرماید: تماشا کنید این بنده ام را که چگونه هوش و شهوت خود را به خاطر خدای خود ترک کرده است.

            پیامبر گرامی فرمود: خداوند جوانی که جوانیش را در راه طاعت او طی می کند دوست می دارد  و به او پاداش هفتاد و ودو صدیق می دهد ( مکارم الاخلاق ص 466 ) و فرمود: هفت گروهند که در روز قیامت در سایه رحمت خدا هستند یکی از آنها جوانی است که در مسیر عبادت خدا رشد کرده است (نهج الفصاحه جمله 1732)

32- نوشتن نامه

            یکی از قالبهای تربیت و دعوت به رشد و تعالی نوشتن نامه است قالبی ماندگار ، تاثیر گذار و جذاب پیامبر اکرم و امامان معصوم گاهی از این قالب استفاده می کردند بیش از هشتاد نامه از پیامبر و صدها نامه از امامان معصوم به مارسیده است که نام 31 نهج البلاغه از جمله آنهاست نامه ای که امام علی برای فرزند خود امام حسن(ع) نوشته که با فرازهایی از این نامه نوشته خود را زینت می‌دهیم.

پسرم ، تو را به پرهیزکاری و ترس از خدا سفارش می کنم ،  امر و فرمانش را لازم شمرده قلبت را به یاد خدا آباد کن رشته پیمانش را سخت و محکم با دست بگیر و چه رشته ای محکمتر از رابطه تو با خداست.

پسرم ، تصمیم گرفتم که به تو حکمت و ادب آموزم تا آن ادب برای توکه  رو آورنده به زندگی هستی وتازه روزگار را دریافته ای و دلی پاک و نیتی تابناک داری به بهترین روشن تعلیم دهم و فراگرفتن کتاب خدا وتفسیر آن را آغاز کنم و آئین اسلام و احکام حلال و حرامش را در برنامه کارت قرار دهم.

            سیره نامه نوشتن در دوران های بعد استمرار پیدا کرد از استاد بسیار زیبای میراث شیعه نامة عالم بزرگ شیعی یعنی سید بن طاووس است که به فرزند خرد سال خود نوشت و مسائلی را که در آینده مورد نیاز او بود به او گوشزد کرد و به او توجه کرد که هر سال سالروز به تکلیف رسیدن خود را جشن بگیر چرا که در چنین روزی افتخار بندگی تو رسمیت پیدا کرد.

 نامه های عالمان بزرگ و نویسندگان سترگ و متفکران فرهیخته به فرزندانشان می تواند الگوهای خوبی برای خانواده های ما در این روزگار باشد بیاییم دست به قلم شویم و برای بچه های خود نامه بنویسم .

33- دعا به فرزند

            رسول خدا فرمود : دعا پدر در حق فرزند مثل آبی است که کشتزار را آباد می کند و فرمود دعای پدر در حق فرزند مثل دعای پیامبر در حق امت خویش است ( حکمت نامه کود ص 260) دعای 25 صحیفه سجادیه دعایی است بسیار خواندنی که امام سجاد برای فرزندش نوشته است

            در قرآن کریم حدود 160 دعا و خواسته از زبان  پیامبران و صالحان به پیشگاه خداوند مطرح شده است جالب این است که از نظر فراوانی بیشترین دعا شوندگان نهاد خانواده است دعا به نسل قبل ، دعا به نسل موجود، دعا به نسل آینده از این میان 15 درخواست مربوط به ویژگیهای نسل آینده است که شایسته است این 15 مورد از اهداف نظام تعلیم وتربیت و هم وغم خانواده ها باشد قلم هایی که اولیاء و مربیان باید دست بدست هم دهند تا بچه ها را به آن برسانند اینک نگاهی داشته باشیم به این اهداف بلند قرآنی

1-    نسلی شایسته

از دعاهای حضرت ابراهیم است که عرض کرد خدایا فرزندانی شایسته به من مرحمت فرما رب هب لی من الصالحین

2-    نسلی پاک

از دعاهای حضرت زکریات که گفت خدایا دودمانی پاک و طیب به من مرحمت فرما رب هب لی ذریه طیبه ( آل عمران 38)

3-    نسل مورد پسند خدا

از دعاهای حضرت زکریاَّ که عرض کرد خدایا می خواهم فرزندانم مورد رضای تو باشند و اجعله رب رضیا (مریم 5)

4-    نسلی نماز گزار

از دعاها حضرت ابراهیم است که عرض کرد خدایا مرا و دودمانم را از اقامه کنندگان نماز قرار ده رب اجعلنی مقیم الصلوه و من ذریتی (ابراهیم 40)

5-    نسلی تسلیم خدا

از دعاهای حضرت ابراهیم است که گفت خدایا من و اسماعیل و دودمانم را تسلیم خودت قرار ده  ربنا واجعلنا مسلمین لک و من ذریتها امه مسلمه لک ( بقره 128)

6-    نسلی برخوردار و خود کفا

از دعاهای حضرت ابراهیم است که عرض کرد خدا فرزندان را از میوه ها ومحصولات برخودار کن باشد که شکر گزار شوند . وارزقهم من الثمرات لعلهم یشکرون (ابراهیم 38)

7-    نسلی بدور از انحراف

از دعاهای حضرت ابراهیم است که گفت خدایا مرا و پسرانم را از پرستش بتها بدور دار (و اجنبنی دینی ان نعبدالاصنام) (ابراهیم 36)

8-    نسلی محبوب

از دعاهای حضرت ابراهیم است که گفت : خدایا دلهای مردم را به سوی فرزندان من متمایل فرما واجعل افئده من الناس تهوی الیهم (ابراهیم 37)

9-    نسلی که معلم دیگران باشد

از دعاهای حضرت ابراهیم است که عرض کرد خدایا از میان دودمانم رسول را برگزین که آیات تو را بر مردم تلاوت کند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد. ربنا و ابعث فیهم سولاً یتلوا علیهم آیاتک و یعلمیهم الکتاب والحکمه ( سوره بقره 129)

10-                         نسلی که تربیت کننده باشد

از دعاهای حضرت ابراهیم است که عرض کرد خدایا از بین فرزندانم رسولی را برگزین که به مردم تعلیم دهد و آنان را تزکیه کند.  ویزکیهم (بقره 129)

11- نسلی که ادامه راه صالحان باشد

از دعاهای حضرت زکریاست که عرض کرد خدایا فرزندی را وارث من قرارده که میراث بر راه آل یعقوب و جریان نبوت باشد. فهب لی ولیاً یرثنی و یرث من آل یعقوب (مریم 3)

12- نسلی که نورچشم و مایه افتخار باشد

از دعاهای عباد الرحمن و بندگان ویژه خداست که می گویند خدایا همسر وفرزندان ما را نور چشم قرارده

ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین (فرقان 74)

13- نسلی که پیشگام و الگوی پرهیزکاران باشد

از دعاهای عبادالرحمن و بندگان ویژه خداست که می گویند خدایا فرزندان را امام والگوی  متقین قرارده. و اجعلنا للمتقین اماما (فرقان 74)

14- نسلی مصون از وساوس شیطانی

از دعاهای مادر مریم است که گفت خدایا این مریم ودودمانش را از شر شیطان رانده شده به پناه تومی سپارم.

وانی اعیذ ها و ذریتها من الشیطان الرجیم.

35- قبولی نماز و اخلاق خانه

            عجب دین جامع و شیرینی داریم اسلام عزیز قبولی نماز و مسائل زندگی را بهم پیوند زده است و صمیمیت بین زن و شوهر و رضایتمندی والدین از بچه ها را از نشانه های قبولی نماز دانسته است.

رسول خدا فرمود : اگر زنی همسرش را اذیت کند نه نماز و نه هیچ کار خوب او پذیرفته نمی شود مگر اینه همسرش را راضی کند اگر چه تمام عمرش روزه گرفته باشد و شبها را به شب زنده داری گذرانده و بردگانی را در راه خداآزاد کرده و اموالی را در راه خدا انفاق کرده باشد . آنگاه فرمود:  مرد نیز چنین است ( بحار 76/363) و فرمود: یا علی نماز هشت گروه قبول نمی شود یکی شخصی است که همسرش از او ناراضی و خشمگین باشد ( بحار77 ص46)

در فقه اسلامی رضایت پدر ومادر را شرط صحیح بودن مستحبات دانسته اند این احکام نورانی نشان می دهد که چقدر اسلام به استحکام نظام خانواده توجه دارد

36- نماز را بعنوان پشتوانه به فرزندانتان معرفی کنید

            قرآن می فرماید:  در مشکلات و سختی هااز صبر و نماز کمک بگیرید ( سوره بقره ) سیره پیامبر این بود که وقتی مشکلی درخانه پیش می آمد خانواده اش را صدا می زد و می فرمود : خانواده من نماز بخوانید نماز بخوانید ( بحار ج 90 ص