[ و به مردى که از او خواست تا پندش دهد فرمود : ] از آنان مباش که به آخرت امیدوار است بى آنکه کارى سازد ، و به آرزوى دراز توبه را واپس اندازد . در باره دنیا چون زاهدان سخن گوید ، و در کار دنیا راه جویندگان دنیا را پوید . اگر از دنیا بدو دهند سیر نشود ، و اگر از آن بازش دارند خرسند نگردد . در سپاس آنچه بدان داده‏اند ناتوان است ، و از آنچه مانده فزونى را خواهان . از کار بد باز مى‏دارد ، و خود باز نمى‏ایستد ، و بدانچه خود نمى‏کند فرمان مى‏دهد . نیکوان را دوست مى‏دارد ، و کار او کار آنان نیست و گناهکاران را دشمن مى‏دارد ، و خود از آنان یکى است . مرگ را خوش نمى‏دارد ، چون گناهانش بسیار است و بدانچه به خاطر آن از مردن مى‏ترسد در کارست . اگر بیمار شود پیوسته در پشیمانى است ، و اگر تندرست باشد سرگرم خوشگذرانى . چون عافیت یابد به خود بالان است ، و چون گرفتار بلا شود نومید و نالان . اگر بلایى بدو رسد ، به زارى خدا را خواند ، و اگر امیدى یابد مغرور روى برگرداند . در آنچه در باره آن به گمان است ، هواى نفس خویش را به فرمان است ، و در باره آنچه یقین دارد در چیرگى بر نفس ناتوان . از کمتر گناه خود بر دیگرى ترسان است ، و بیشتر از پاداش کرده او را براى خود بیوسان . اگر بى نیاز شود سرمست گردد و مغرور ، و اگر مستمند شود مأیوس و سست و رنجور ، چون کار کند در کار کوتاه است و چون بخواهد بسیار خواه است . چون شهوت بر او دست یابد گناه را مقدّم سازد ، و توبه را واپس اندازد و چون رنجى بدو رسد از راه شرع و ملّت برون تازد . آنچه را مایه عبرت است وصف کند و خود عبرت نگیرد ، و در اندرز دادن مبالغه کند و خود اندرز نپذیرد . در گفتن ، بسیار گفتار ، و در عمل اندک کردار در آنچه ناماندنى است خود را بر دیگرى پیش دارد ، و آنچه را ماندنى است آسان شمارد . غنیمت را غرامت پندارد و غرامت را غنیمت انگارد . از مرگ بیم دارد و فرصت را وامى‏گذارد . گناه جز خود را بزرگ مى‏انگارد و بیشتر از آن را که خود کرده ، خرد به حساب مى‏آرد ، و از طاعت خود آن را بسیار مى‏داند که مانندش را از جز خود ناچیز مى‏پندارد . پس او بر مردم طعنه زند و با خود کار به ریا و خیانت کند با توانگران به بازى نشستن را دوست‏تر دارد تا با مستمندان در یاد خدا پیوستن . به سود خود بر دیگرى حکم کند و براى دیگرى به زیان خود رأى ندهد ، و دیگران را راه نماید و خود را گمراه نماید . پس فرمان او را مى‏برند و او نافرمانى مى‏کند . و حق خود را به کمال مى‏ستاند و حق دیگرى را به کمال نمى‏دهد . از مردم مى‏ترسد ، نه در راه طاعت خدا و از خدا نمى‏ترسد در راه طاعت بنده‏ها . [ و اگر در این کتاب جز این گفتار نبود ، براى اندرز بجا و حکمت رسا ، و بینایى بیننده و پند دادن نگرنده اندیشنده بس مى‏نمود . ] [نهج البلاغه]
 
سه شنبه 92 مهر 9 , ساعت 8:57 صبح

در آموزش نماز و احکام آن با عجله،اشتباهات کودک را متذکر نشوید اجازه دهید تا با راهنمایی شما خودش به اشتباهاتش پی ببرد.این کار باعث تقویت مهارت های خود اصلاح گری و خود کنترلی کودک می شود.

جهت ایجاد علاقه و روحیه پرسشگری ، کودک را به محیط های مرتبط با نماز ببرید و درحالی که در مورد مسائل نماز صحبت می کنید و نماز اقامه می کنید خاطرات شیرین برای او تعریف کنید خوراکی خوشمزه تهیه و او را متوجه مظاهر زیبا مثل معماری ، قلم زنی و ... مساجد کنید.

گر هر چند یک بار کودک را با خود به مسجد محله برده و در ماه های اول به او اجازه دهید یکی از اسباب بازی های خود را با خود به مسجد ببرد.

اگر کودک در ارتباط با نماز رفتار مثبتی نشان داد سریعاً کودک را تقویت نمود، و علت تقویت را برای کودک شرح داد.

از کودکان زیر 8 سال، انتظار اقامه نماز یومیه را به طور کامل نداشته باشید،آن ها را فقط با شکل ظاهری نماز آشنا و نماز را برای کودکان به عنوان یک فریضه اختیاری نه تکلیف اجباری معرفی کنید.

در موقع بازی و ورزش ،دیدن تلویزیون و سایر فعالیت های مورد علاقه کودک ، به بهانه اقامه نماز ، کودک را از اینگونه فعالیت ها محروم نکنید.اجازه دهید ورزش ،بازی و تفریح کودک تمام شود، سپس مساله نماز را مطرح کنید.

موقع اقامه نماز و انجام دعا و نیایش و صحبت در مورد نماز در حضور کودکان گریه و زاری نکنید.گلایه از خداوند،گریه و زاری نمودن را در حضور کودکان انجام ندهید؛زیرا نماز تداعی گر خاطرات ناراحت کننده برای کودکان می شود.

والدین باید به اولین ها مثل تقلید کودکان از نماز والدین،اولین حضور کودک در مسجد،اولین توجه کودک به سجاده ، اولین بار که از چادر نماز استفاده می کند توجه خاصی مبذول دارند.زیرا اولین ها اثر ماندگار در ذهن دارد،والدین باید تجارت کودکان در مورد نماز را با تقویت های مادی و اجتماعی (مثل خریدن کادو و هدیه)همراه کنند.

عکس اقامه نماز شخصیت های معروف و مورد علاقه کودکان مثل عکس یک فوتبالیست در حال اقامه نماز یا عکس یک مجری تلویزیون یا هنرپیشه در حال نماز را جمع آوری و در آلبوم عکس کودک نگهداری کنید.

عکس کودک را در حال اقامه نماز گفته ، بزرگ کنید و قاب بگیرید و در یکی از اتقا های منزل یا اتاق کودک نصب کنید.این عکس می تواند عکس کودک (در حال اقامه نماز) و در کنار دوستان یا اعضاء خانواده یا عکسی باشد که به تنهایی از نماز خواندن کودک گرفته شده باشد.

نام کودکانی که همراه پدر و مادر به مسجد می روند یا نماز می خوانند را برای کودک بگوئید.

محیط منزل را از محرکات دیداری و شنیداری مربوط به نماز پر کنید.مثل سجاده،مهر را در معرض دید کودک قرار دهید موقع اذان صدای رادیو و تلویزیون را زیاد کنید.در حضور کودک وضو بگیرید.

شکل ظاهری و رنگ سجاده را از رنگهای شاد و روشن انتخاب و در مراحل اولیه جهت جذب و توجه دادن کودکان به سجاده از سجاده ای استفاده کنید که عکس یک تصویر کودکانه روی آن گلدوزی شده باشد بدلیل کراهت برای بزرگسال تنها در دوران کودکی جهت ایجاد و شکل دهی اولیه استفاده شود.

از مهرهای شکسته،کثیف و کهنه جهت اقامه نماز استفاده نکنید.

در کنار اسبب بازی های کودک یک سجاده مهر تسبیح تهیه کنید و اجازه دهید این واسیل در اسباب بازی های دیگر نگهداری و با آن بازی کند.

نماز خواندن را برای کودکان خردسال بازی گونه کنید بازی های دو ، سه نفره در مورد نماز ترتیب دهید با تهیه کارت های بازی که در آن ارکان و واجبات نماز نوشته شده است سعی کنید اطلاعات کودکان را در مورد نماز با استفاده از بازی افزایش و می توان با ترتیب ، یک بازی گروهی یکی از کودکان در نقش امام جماعت و بقیه پشت سر او به اقامه بپردازند.

داخل سجاده کودک یک عطر کوچک یا اسباب بازی کوچک که مورد علاقه اوست قرار دهید تا کودک هنگام نماز خواندن سجاده بوی خوش ، از آن استشمام و آن اسباب بازی را ببیند و شاد شود.

والدین در حضور کودکان نماز را اقامه ، ذکرها را شمرده و با اغراق(با لبهای باز) قرائت کنند تا کودکان محل خروج صداها و ذکر های نماز را در لب ها مشاهده و با آن  آشنا شود.

چند دقیقه قبل از نماز یا بین دو نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء با دادن شیرینی و شکلات و نیز بیان خاطرات شیرین و لطیفه عمل نماز خواندن را با خاطرات شیرین همراه کنید.

موقع اقامه نماز ، کودک را ببوسید و از واژه های مثبت جهت تشویق کودک استفاده کنید.مثلاًبگوئید ماشاءا... آفرین پسر گلم،آفرین دختر خوبم

در مراسم به یاد ماندنی مثل جشن تولد،اعیاد ملی و مذهبی، عروسی ها و عقدها و مهمانی های خانوادگی که همه خوشحال هستند، اشاره مستقیم و غیر مستقیم به نماز داشته باشید.

والدین همراه با لباس زیبا و چهره شاد و عطر زده و مرتب نماز را برپا دارند تا کودکان رفتار والدین را الگوگیری کنند تا نماز ، تداعی گر خاطرات شیرین و مثبت شود.

با بیان واژه ها و سازه های ذهنی و انتزاعی مثل جهنم ، بهشت، معاد و ... ذهن کودک را تحریک نکنید.اگر هم  کودک در این موارد و در مورد احکام از شما سوال نمود با استفاده از مصادیق عینی و ملموس که قابل تشبیه به زندگی مادی است این مفاهیم را تهیه کنید.

در هنگام اقامه نماز کودکان و سایر اعضاء خانواده و یا تقلید حرکات کودک از نماز دیگران ، از مشاجرات خانوادگی ، داد و فریادها و حرکات تند و خشن ، تولید  صداهای مهیب و ترسناک و عواملی که تولید اضطراب و ترس می کند پرهیز کنید.زیرا بعدها، نماز تداعی گر خاطرات اضطراب زا می شود.

والدین نباید از تنبیه بدنی و روش های قهرآمیز جهت تشویق کودکان به نماز استفاده کنند، آن ها باید از روش های تقویت مثبت و پاداش جهت تشویق کودکان به نماز استفاده کنند.

والدین باید خود نماز را صحیح و به موقع اقامه کنند و در انجام واجبات پیشقدم شوند خود در نماز توجه، خشوع و خضوع داشته باشند تا کودکان آرا عملاً الگو کنند.

خاطرات شخصیت های بزرگ ، فوتبالیست ها و هنر پیشه ها و دانشمندان در مورد نماز را با زبان کودکان(با هیجان و قصه گونه)نقل داستان ابوعلی سینا در مورد حل مشکل خود هنگام اقامه نماز.

با خواندن قصه های کودکان و داستان های کودکانه که غیر مستقیم به نماز اشاره شده است،مفاهیم نماز را آموزش دهید



لیست کل یادداشت های این وبلاگ